JİNEKOLOJİK ONKOLOJİ AYDIN
1.Rahim Ağzı Kanseri
Rahim ağzı kanseri Aydın (Serviks), Serviks rahmin vajene açılan bölümüdür. Rahim ağzı yani serviks kanseri bu bölgenin hücrelerinden gelişen kanserdir. Meme kanserinden sonra kadınlarda en sık görülen kanserdir. Yılda yaklaşık 500000 yeni rahim ağzı kanseri vakası görülmektedir.
Serviks kanserinin neredeyse tamamına yakını HPV’nin (Human Papilloma Virüsü) bazı tipleri nedeniyle oluşmaktadır. Bu HPV enfeksiyonu geçiren herkesin rahim ağzı kanseri olacağı anlamına gelmez.
Rahim ağzı kanseri Aydın çok yavaş ilerlediği için tarama testi (pap smear) çok önemli hale gelmektedir.
Rahim Ağzı (Serviks) Kanserinden Korunma Yolları
Pap-Smear Testi Aydın
Düzenli aralıklarla smear testi yaptırmak en iyi korunma yoludur.
Rahim Ağzı Kanser Aşısı Aydın
12-13 yaşından itibaren bütün kız çocuklarına HPV aşısı yapılmalı. Ülkemizde 2’li ve 4’lü olmak üzere 2 tipi mevcut. Her iki tipte en sık kanser yapan HPV 16-18 ve dörtlü aşıda en fazla siğil yapan HPV 6-11 tiplerine karşı aşı mevcut.
Kızların çocukluk yaşta HPV aşı programına alınması önemli. 12-14 yaş grubunda 6 aylık periyotla (0-6 ay aşılama) yapılması uygun iken 15 yaşından sonra 3 doz (0-2-6 ay) gerekli
HPV aşısı kanser riskini tam olarak ortadan kaldırmaz.
Sigaradan Uzak Durma
Sigara içenlerde HPV enfeksiyonu ihtimali arttığı için kanser riski artmakta. Sigara içmeyenlerde azalan HPV enfeksiyonu nedeniyle rahim ağzı kanseri gelişme ihtimali azaltmakta.
Güvenli Seks
HPV enfeksiyonunun yayılmasındaki en önemli faktör korunmasız ilişkidir. Prezervatif kullanımı enfeksiyon yayılma hızını azaltır. HVP virüsü cilt teması ve seks aletlerinin ve iç çamaşırlarını ortak kullanımı ile de bulaşır.
Smear Testi (Pap-Smear)
Smear testi rahim ağzı kanseri (servikal kanser) için yapılan tarama testidir. Pap smear veya Papanicoloau testi olarak da bilinir. Test rahim ağzında kanser gelişimine neden olabilecek hücrelerin varlığını tespit eder.
Test sırasında rahim ağzından uygun bir fırça ile hiçbir ağrı olmaksızın hücreler alınarak lam (ince bir cam) üzerine aktarılır ve sonrasında patoloji uzmanınca incelenerek sonuç elde edilir. Muayenehane şartlarında kolayca yapılır.
Rahim ağzı kanserinin neredeyse tek nedeni HPV enfeksiyonu olduğu için test yapmaktaki esas amacımız HPV enfeksiyonun rahim ağzında yaptığı hücresel değişiklikleri tespit etmek. Erken dönemde yapılan hücresel değişikliler tanısı tedavide yüzde yüze yakın başarı sağlamamıza yardımcı olur.
Sonuç olarak rahim ağzı kanseri erken tanısı için kadın doğum muayene ve pap –smear kontrolümüzü belirli aralıklarla yaptırmayı ihmal etmemeliyiz. Ayrıca HPV aşılarımızı mutlaka hem kendimiz hem de çocuklarımız için önemsemeliyiz.
Rahim ağzı kanserinin yanısıra rahim ağzı kanserinin öncül lezyonları olan LSIL (Düşük dereceli İntraepitelial Lezyon),HSIL(Yüksek Dereceli İntraepitelial Lezyon),CIN1-2-3 (Servikal İntraepitelial Neoplazi) tanılarının konmasında pap-smear ve HPV testi vazgeçilmezdir.Bu testlerde görülen hücresel anormalliklerde görülen patoloji ve HPV tipine göre KOLPOSKOPİ ve Rahim Ağzı Biopsisi (Servikal Biopsi) yapılmaktadır.
2.Rahim (Endometrium) Kanser (Aydın) Bulguları
Endometrium kanserinde ortay çıkan şikâyet ve bulgular:
• Adet dönemi dışında vajinal kanama; endometrium kanserindeki en önemli bulgudur. Endometrium kanserinde tanı %90 menopoz sonrası anormal vajinal kanama ile konur.
• Menopoz sonrası vajinal kanama
• Zor ve ağrılı idrar yapma
• İlişkide ağrı
• Kasık bölgesinde ağrı ve kitle hissi
Rahim (Endometrium) Kanseri (Aydın) Takibi:
Tumor belirteci olan Ca-125 endometrial kanserlerde yükselir ve özellikle seröz hücreli ve ileri evre kanserlerde tedaviye cevap olup olmadığını takipte kullanılır.Endometrium kanserlerinde 5 yıllık dönemde ilk 2 yıl 3-4 ayda bir, sonraki 3 yıl 6 ayda bir pelvik muayene ve değerlendirme yapılır.
3.Over (Yumurtalık) Kanseri Aydın
Over (yumurtalık) kanseri, gebelik olması için yumurtaların olduğu rahmin sağ ve solunda bulunan 2 küçük organın kanseridir. Yumurtalıktaki hücrelerin anormal büyümesi ile olur. Genellikle 50 yaşından sonra görülür. Ailede yumurtalık kanseri olanlarda risk daha fazladır. Çoğunlukla erken dönemde şikayet vermediği için tanısı geç konmakta. Erken tanı konulduğunda tedavi şansı oldukça yüksektir.
Over (Yumurtalık) Kanseri Aydın Bulguları
Overe kanseri erken dönemde herhangi bir bulgu vermeyebilir. Over kanserindeki bulgulara bakacak olursak:
• Karın şişkinliği
• Yemek sırasında hemen doygunluk hissi
• Kilo kaybı
• Kasık bölgesinde rahatsızlık
• Yorgunluk
• Sırt ağrısı
• Bağırsak alışkanlığında değişiklik ve kabızlık
• Sık idrara çıkma
• Menopoz sonrası vajinal kanama
Over Kanseri Sebepleri
Over kanserinde rahim ağzı kanserinde olduğu gibi (hpv enfeksiyonu) kesin bir neden yoktur. Artan yaş ile birlikte over kanseri olma ihtimali artıyor. Over kanserini %50 den fazlası 65 yaş üzerinde görülmekte. Over kanseri riski arttıran durumları sıralarsak:
• Kalıtsal hatalı gen; BRCA geni veya Lynch sendromu olma
• Meme ya da bağırsak kanseri olma
• Radyoterapi alma
• Endometriozis ve şeker hastası (diyabet) olma
• Erken yaşta adet başlayıp (erken menarj), geç yaşta (55 yaş sonrası) menopoza girme
• Gebelik olmaması
• Hormonal doğum kontrol yöntemi kullanmama
• Hormon replasman tedavisi alma
• Aşırı kilo
• Sigara kullanımı
4.Vulva (Dış Genital) Kanseri Aydın
Özellikle postmenapozal dönemde tekrarlayan ve uzun süren dış genital (vulva) kaşıntıları vulva (dış genital) kanser Aydın önem arz etmektedir. Hastanın genital bölgede özellikle renk değişikliği varsa mutlaka bir kadın doğum uzmanına muayene olması gerekmektedir. Ayrıca bu hastalardan lokal veya genel anestezi altında KOLPOSKOPİ AYDIN ve vulvar (dış genital ) biopsi yapılması gerekmektedir.
